朝代:唐代
作者： 李商隐
全文:
京兆杜牧为李长吉集序，状长吉之奇甚尽，世传之。长吉姊嫁王氏者，语长吉之事尤备。
长吉细瘦，通眉，长指爪，能苦吟疾书。最先为昌黎韩愈所知。所与游者，王参元、杨敬之、权璩、崔植辈为密，每旦日出与诸公游，未尝得题然后为诗，如他人思量牵合，以及程限为意。恒从小奚奴，骑距驴，背一古破锦囊，遇有所得，即书投囊中。及暮归．太夫人使婢受囊出之，见所书多．辄曰：“是儿要当呕出心乃已尔。”上灯，与食。长吉从婢取书，研墨叠纸足成之，投他囊中。非大醉及吊丧日率如此，过亦不复省。王、杨辈时复来探取写去。长吉往往独骑往还京、洛，所至或时有著，随弃之，故沈子明家所余四卷而已。
长吉将死时，忽昼见一绯衣人，驾赤虬，持一板，书若太古篆或霹雳石文者，云当召长吉。长吉了不能读，欻下榻叩头，言：“阿弥老且病，贺不愿去。”绯衣人笑曰：“帝成白玉楼，立召君为记。天上差乐，不苦也。”长吉独泣，边人尽见之。少之，长吉气绝。常所居窗中，勃勃有烟气，闻行车嘒管之声。太夫人急止人哭，待之如炊五斗黍许时，长吉竟死。王氏姊非能造作谓长吉者，实所见如此。
呜呼，天苍苍而高也，上果有帝耶?帝果有苑囿、宫室、观阁之玩耶?苟信然，则天之高邈，帝之尊严，亦宜有人物文采愈此世者，何独眷眷于长吉而使其不寿耶?噫，又岂世所谓才而奇者，不独地上少，即天上亦不多耶?长吉生二十七年，位不过奉礼太常，时人亦多排摈毁斥之，又岂才而奇者，帝独重之，而人反不重耶?又岂人见会胜帝耶?
拼音:
jīng zhào dù mù wèi lǐ zhǎng jí jí xù, zhuàng zhǎng jí zhī qí shén jǐn, shì chuán zhī. zhǎng jí zǐ jià wáng shì zhě, yǔ zhǎng jí zhī shì yóu bèi. zhǎng jí xì shòu, tōng méi, zhǎng zhǐ zhǎo, néng kǔ yín jí shū. zuì xiān wèi chāng lí hán yù suǒ zhī. suǒ yǔ yóu zhě, wáng cān yuán yáng jìng zhī quán qú cuī zhí bèi wèi mì, měi dàn rì chū yǔ zhū gōng yóu, wèi cháng dé tí rán hòu wèi shī, rú tā rén sī liang qiān hé, yǐ jí chéng xiàn wèi yì. héng cóng xiǎo xī nú, qí jù lǘ, bèi yī gǔ pò jǐn náng, yù yǒu suǒ de, jí shū tóu náng zhōng. jí mù guī tài fū rén shǐ bì shòu náng chū zhī, jiàn suǒ shū duō zhé yuē: shì ér yào dāng ǒu chū xīn nǎi yǐ ěr. shàng dēng, yǔ shí. zhǎng jí cóng bì qǔ shū, yán mò dié zhǐ zú chéng zhī, tóu tā náng zhōng. fēi dà zuì jí diào sāng rì lǜ rú cǐ, guò yì bù fù shěng. wáng yáng bèi shí fù lái tàn qǔ xiě qù. zhǎng jí wǎng wǎng dú qí wǎng huán jīng luò, suǒ zhì huò shí yǒu zhe, suí qì zhī, gù shěn zǐ míng jiā suǒ yú sì juǎn ér yǐ. zhǎng jí jiāng sǐ shí, hū zhòu jiàn yī fēi yī rén, jià chì qiú, chí yī bǎn, shū ruò tài gǔ zhuàn huò pī lì shí wén zhě, yún dāng zhào zhǎng jí. zhǎng jí liǎo bù néng dú, chuā xià tà kòu tóu, yán: ā mí lǎo qiě bìng, hè bù yuàn qù. fēi yī rén xiào yuē: dì chéng bái yù lóu, lì zhào jūn wèi jì. tiān shàng chà lè, bù kǔ yě. zhǎng jí dú qì, biān rén jǐn jiàn zhī. shǎo zhī, zhǎng jí qì jué. cháng suǒ jū chuāng zhōng, bó bó yǒu yān qì, wén xíng chē huì guǎn zhī shēng. tài fū rén jí zhǐ rén kū, dài zhī rú chuī wǔ dǒu shǔ xǔ shí, zhǎng jí jìng sǐ. wáng shì zǐ fēi néng zào zuò wèi zhǎng jí zhě, shí suǒ jiàn rú cǐ. wū hū, tiān cāng cāng ér gāo yě, shàng guǒ yǒu dì yé? dì guǒ yǒu yuàn yòu gōng shì guān gé zhī wán yé? gǒu xìn rán, zé tiān zhī gāo miǎo, dì zhī zūn yán, yì yí yǒu rén wù wén cǎi yù cǐ shì zhě, hé dú juàn juàn yú zhǎng jí ér shǐ qí bù shòu yé? yī, yòu qǐ shì suǒ wèi cái ér qí zhě, bù dú dì shàng shǎo, jí tiān shàng yì bù duō yé? zhǎng jí shēng èr shí qī nián, wèi bù guò fèng lǐ tài cháng, shí rén yì duō pái bìn huǐ chì zhī, yòu qǐ cái ér qí zhě, dì dú zhòng zhī, ér rén fǎn bù zhòng yé? yòu qǐ rén jiàn huì shèng dì yé?
- 本文在构思布局上也是较为特别的，全篇以一“奇”字贯之；首段以杜牧为李贺作序之事提挈全篇，言杜牧之序“状长吉之奇甚尽”，以杜牧言李贺“奇”引起下文自己所言李贺之“奇”。随后又提到李贺姊“语长吉之事尤备”，以杜牧序和李贺姊之言点出文中李贺事的由来。
- 第2段是全文的关键部分，大致可分为三个层次。首先是对李贺外在风貌的描写：“长吉细瘦，通眉，长指爪，能苦吟疾书。”作者抓住李贺外貌中最典型的几点特征，只用了区区十余字，李贺的清奇之气就跃然纸上了。尔后写李贺的交游情况，“最为昌黎韩愈所知”，与他密切往来的文人也不少。在文人交游中，作诗是最为常见的事情，但李贺每与诸人出游，“未尝得题然后为诗，如他人思量牵合，以及程限为意”，自然引出下文对李贺诗歌创作过程和特点的叙述。在李商隐笔下，李贺的诗歌创作大致有如下几个特点：一是“为情造文”，不以程限为意，而那种“得题然后为诗”的情况显然是“为文造情”，这是李贺不赞成的；二是及时捕捉灵感，李贺诗歌的创作方式和过程无疑是特别的，“恒从小奚奴骑距驴，背一古破锦囊，遇有所得，即书投囊中”，所作皆是自己所见所感，既是“为情造文”的表现，“遇有所得，即书投囊中”也是其及时捕捉灵感的方法；三是坚持及时修改整理，“长吉从婢取书，研墨叠纸足成之，投他囊中，非大醉及吊丧日率如此”；四是为文用心、能苦吟，在整个创作过程中，李贺都是呕心沥血为之，正如文中太夫人所说：“是儿要当呕出心乃始已尔”。这些都为了说明李贺诗歌创作之“奇”，事实上诗风及其创作方法之奇是由其人性情之奇所影响和决定的，李贺性情之奇不仅在其诗歌创作之奇中有所体现，以下几句更是直接写出了李贺性格中与众不同之处。他的诗歌都是呕心沥血之作，但却“过亦不复省，王、杨辈时复来探取写去”，“所至或时有著，随弃之”，创作时一丝不苟，处置作品却极为随意，这是李贺性情之奇的一个方面。